prof. UAM dr hab.Marcin Ignaczak

Marcin Ignaczak

Życiorys zawodowy: 

Miejsce/data urodzenia: Oborniki 18. 12. 1972 
Absolwent Instytutu Prahistorii UAM - 1996; doktorat - 2000 

Specjalizacja naukowa:

Archeologia Europy Środkowo-Wschodniej, epoka brązu i wczesna epoka żelaza.

Zainteresowania naukowe: 

- Epoka brązu i wczesna epoka żelaza na terenie Europy 
- Kontakty międzykulturowe w epoce brązu i wczesnej epoce żelaza na terenie Międzymorza (Bałtyk - Morze Czarne) 
- Środkowa i późna epoka brązu w Europie Wschodniej 
- Struktury społeczne i osadnicze w epoce żelaza na obszarze stepu i lasostepu strefy Pontyjskiej

Mój dorobek naukowy obejmuje prowadzone od 1996 roku studia nad osadnictwem epoki brązu i epoki żelaza w Europie ze szczególnym uwzględnieniem problematyki łużyckich pól popielnicowych (w tradycji badawczej kultury łużyckiej). Podstawowy zakres badań stanowi ceramika naczyniowa i jej funkcjonowanie w kulturze, w szerokim kontekście przestrzennym (dorzecza Odry i Wisły oraz obszar pontyjski).
Od roku 2003 w zakres specjalizacji wchodzą także prace naukowe nad systemami kulturowymi pogranicza Wschodniej i Zachodniej części Europy. W ramach kilku projektów naukowych pomiędzy Instytutem Prahistorii UAM a Akademią Nauk Ukrainy realizowałem studia nad ceramika naczyniową oraz problematyką osadnictwa grodowego w strefie lasostepu pontyjskiego.

Badania:

Zwieńczeniem moich studiów nad problematyką pogranicza kulturowego pomiędzy strefami Niżu Polskiego oraz lasostepu pontyjskiego są realizowane od roku 2008 badania wykopaliskowe w obrębie grodziska z wczesnej epoki żelaza w Severinivce (Severynivce) na obszarze Ukrainy (oblast Winnica). Realizowałem je na podstawie umowy pomiędzy Instytutem Prahistorii UAM, a Akademią Nauk Ukrainy (NAN). Od roku 2013 prace badawcze są finansowane przez NCN w ramach grantu o numerze UMO-2012/07/B/HS3/01917, zatytułowanego: "Fortece Ukrainy. Badania nad systemem grodzisk z wczesnego okresu epoki żelaza na obszarze Podola". Badania te stanowią ważny element planowanych w najbliższym czasie szerokich studiów nad pradziejami Europy Środkowo-Wschodniej w dobie epoki brązu i wczesnego okresu epoki żelaza.

Wybrane publikacje: 

1997  J. Czebreszuk, M. Ignaczak, J. Łoś  Osadnictwo wczesnej kultury łużyckiej w Narkowie, gmina Dobre, stanowisko 9. Z badań nad kulturą łużycką na Niżu Polskim. [The Settlement of Early Lusatian Culture Population in Narkowo, commune of Dobre, site 9. On the study of the Lusatian culture on the Polish Lowlands], Poznań. 

1998 M. Ignaczak, P. Makarowicz Krąg trzciniecki i krąg mogiłowy. Problem zmiany kulturowej na Kujawach i w dorzeczu środkowej Warty, [w:] A. Kośko, J. Czebreszuk (red.) Trzciniec, system kulturowy czy interkulturowy proces? Materiały z Sympozjum.

1998 M. Ignaczak, P. Makarowicz, The South-Western borderland of the Trzciniec Cultural Circle, Baltic-Pontic Studies 6, s. 74-86.

2003   M. Ignaczak, K. Ślusarska-Michalik,  The radiocarbon chronology of the Urnfield Complex and the dating  of cultural phenomena in the Pontic Area (Late Bronze Age and Early  Iron Age), Baltic-Pontic Studies 12, s. 382-395.

2004   M. Ignaczak, Osadnictwo społeczności kultury łużyckiej, w: J. Bednarczyk, L. Czerniak, A. Kośko (red.), Archeologiczne badania ratownicze wzdłuż trasy gazociągu tranzytowego. Tom III Kujawy, cz. 5. Osadnictwo społeczeństw kultur cyklu łużyckiego, Poznań, s. 15-201.

2004   M. Ignaczak,  Kres nomadyzmu w epoce brązu? Uwagi na marginesie aktualnych studiów nad osadnictwem kultury łużyckiej na Kujawach, w: A. Kośko, M. Szmyt (red.) Nomadyzm a pastoralizm w międzyrzeczu Wisły i Dniepru (neolit, eneolit, epoka brązu), Poznań, s. 223-231.

2004   M. Ignaczak, Z. Głogowski, K. Szamałek,  Osadnictwo kultur cyklu łużyckiego na stanowisku Sławsko Wielkie 12 (GAZ/384), w: J. Bednarczyk, L. Czerniak, A. Kośko (red.), Archeologiczne badania ratownicze wzdłuż trasy gazociągu tranzytowego. Tom III Kujawy, cz. 5. Osadnictwo społeczeństw kultur cyklu łużyckiego, Poznań, s. 335-400.

2004   Z. Głogowski, M. Ignaczak,   Osadnictwo społeczeństw kultury łużyckiej, w: J. Bednarczyk, A. Kośko (red.) Od długiego domu najstarszych rolników do dworu staropolskiego. Wyniki badań na trasie gazociągu Mogilno-Włocławek i KPMG Mogilno-Wydartowo, Poznań.

2006  P. Makarowicz, M. Ignaczak,   Osadnictwo kultury mierzanowickiej i trzcinieckiego kręgu kulturowego, w: L. Czerniak, J. Gąssowski (red.) Via Archaeologica Pultuskiensis, vol. I, Osada wielokulturowa w Jankowie, gmina Piątek, województwo łódzkie, Pułtusk, s. 43-87.

2006   J. Czebreszuk, M. Ignaczak, P. Makarowicz ,  Horyzont późnotrzciniecki w międzyrzeczu środkowej Wisły i Warty, w: H. Taras (red.) Zmierzch kompleksu trzciniecko-komarowskiego. Kształtowanie się nowej rzeczywistości kulturowej w środkowej i młodszej epoce brązu, Lublin. 

2007   M. Ignaczak, K. Ślusarska,   Osadnictwo społeczeństw kultury łużyckiej, w: J. Bednarczyk, M. Ignaczak (red.) Badania archeologiczne na terenie odkrywki „Szczerców” Kopalni Węgla Brunatnego „Bełchatów” S.A. Tom 6, Wyniki badań archeologicznych w Zielęcinie, gm. Rząśnia, woj. łódzkie, stanowisko 5, Poznań. 

2008   M. Ignaczak,  Wzorce kulturowe lasu/lasostepu strefy Pontyjskiej w niżowych zespołach kręgu łużyckiego, w: Wspólnota dziedzictwa archeologicznego ziem Ukrainy i Polski. Materiały do syntezy, Poznań: Wydawnictwo Poznańskie (w druku)2008   M. Ignaczak,  Ze studiów nad kulturą łużycką w Wielkopolsce Wschodniej, w: H. Machajewski (red.) Wielkopolska w dziejach. Archeologia o regionie, Poznań (druk marzec 2008). 

M. Ignaczak   2008   Kultura łużycka w Wielkopolsce. Ze studiów nad genezą kultury pól popielnicowych na pograniczu Wielkopolski i Kujaw, H. Machajewski (red.) Wielkopolska w dziejach. Archeologia o regionie, Poznań, s. 63-85.

M. Ignaczak   2009   The Role of Baltic-Black Sea Routes in the Development of Lusatian Culture Societies in the Decline Bronze and Early Iron, Baltic-Pontic Studies, vol. 14, s. 392-402.

M. Ignaczak   2010   Kultura łużycka. Osady i cmentarzyska na stanowiskach Chełmno 5, Sobótka 4, Cichmiana 5, Cichmiana 2, Rożniatów Kolonia 5, Rożnaitów Kolonia 11, Rożniatów Kolonia 10, Kozanki Podleśne 2, w: J. Bednarczyk, J. Kabaciński, A. Kośko (red.) Via Archeologia Posnaniensis, Źródła archeologiczne z badań wykopaliskowych na trasach dróg i autostrad, Tom I, Osadnictwo Kotliny Kolskiej, Poznań, Wydawnictwo Poznańskie, s. 219-303

M. Ignaczak   2012   Grodziska strefy lasostepu pontyjskiego we wczesnej epoce żelaza. Wstęp do dyskusji (An introduction to this strongholds of the Pontic Forrest Steppe zone in the Early Iron Age), Acta Universitatis Lodziensis, Folia Archaeologica 28, s. 173-186.

M. Ignaczak, J. Affelski   2012   Osadnictwo z wczesnego okresu epoki żelaza na stanowisku Janów Pomorski 1 (The Early Iron Age settlement at Janów Pomorski Site 1), M. Bogucki, B. Jurkiewicz (red.) Janów Pomorski stan. 1. Wyniki ratowniczych badań archeologicznych w latach 2007-2008. Tom I, Elbląg, s. 51-157.

M. Ignaczak, J. Boltryk, O. Šelehan, J. Affelski   2013   Z badań nad systemem grodzisk z wczesnego okresu epoki żelaza na obszarze Podola. Wstępne wyniki prac ekspedycji Instytutu Prahistorii Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w obrębie grodziska z wczesnego okresu epoki żelaza w Severinìvce, obwód Winnica, Folia Praehistorica Posnaniensia 18, s. 73-85.

M. Ignaczak, A. Romańska    2014   Osada kultury łużyckiej w Wilenku, gm. Szczaniec, woj. lubuskie, stan. 16 (AUT nr 49). Archeologiczne badania ratownicze na trasie autostrady A2. Via Archaeologica Posnaniensis, Źródła archeologiczne z badań wykopaliskowych na trasach dróg i autostrad, tom 9, Poznań.

M. Ignaczak   2014   Bruszczewo, Śmigiel commune, Wielkopolska province, site 5. Lusatian Urnfields pottery assemblages from the site centre, in: J. Müller, J. Czebreszuk (ed.) Bruszczewo III, Studien zur Archäologie in Ostmitteleuropa/Studia nad pradziejami Europy Środkowej Bonn, s. 287-335.