prof. dr hab.Przemysław Makarowicz

Foto

Kariera naukowa

Studia w zakresie archeologii powszechnej - 1981-1986, UAM w Poznaniu

Zatrudniony na etacie inżynieryjno-technicznym 
w Instytucie Prahistorii UAM w Poznaniu - 1990-1992

Studia doktoranckie na UAM w Poznaniu - 1993-1997

Stopień doktora nauk humanistycznych w zakresie archeologii - 08.12.1997 r. (dysertacja: "Rola kultury iwieńskiej w genezie trzcinieckiego kręgu kulturowego")

Zatrudniony na stanowisku adiunkta w Instytucie Prahistorii UAM w Poznaniu od 01.03.1998

Stopień doktora habilitowanego nauk humanistycznych w zakresie archeologii - 14.03.2011 r. (dysertacja: "Trzciniecki krąg kulturowy - wspólnota pogranicza Wschodu i Zachodu Europy")

Od 01.02.2014 zatrudniony na stanowisku prof. nadzwyczajnego w Instytucie Prahistorii UAM w Poznaniu.

09.05.2018 tutuł profesora nauk humanistycznych

Specjalizacja

Późny neolit, wczesna i środkowa epoka brązu w Europie, III i II tys. BC na stepach pontyjsko-kaspijskich

Zainteresowania naukowe

  • Schyłkowy neolit i wczesna epoka brązu na terenie Europy
  • Badanie struktur społecznych i osadniczych w epoce brązu miedzy Atlantykiem i Uralem
  • Dalekosiężne szlaki komunikacyjne w epoce brązu na terenie międzymorza bałtycko-pontyjskiego
  • Teoria Systemu Światowego i jej aplikacja w epoce brązu
  • Metalurgia społeczności kultury mogiłowej
  • Wojna i konflikty zbrojne w Europie doby neolitu i epoki brązu
  • Puchary Dzwonowate - kultura elit w III tys. BC
  • Krajobraz kurhanowy z III i II tys. BC w dorzeczu górnego Dniestru

Kierownik projektów badawczych

1. Projekt KBN Nr 1 H01G 033 08 Kształtowanie się ośrodków cywilizacji wczesnobrązowej na Niżu Polski. Rozwój społeczeństw tzw. grupy południowo-wschodniej kultury iwieńskiej (1995-1997), realizowany w Instytucie Prahistorii UAM w Poznaniu

2. Projekt KBN/Narodowego Centrum Nauki Nr N N109 054039 "Osada metalurgów kultury mogiłowej w Szczepidle nad środkowa Wartą" (termin realizacji 2010-2013), realizowany w Instytucie Prahistorii UAM w Poznaniu

3. Projekt Narodowego Centrum Nauki Nr 2011/03/B/HS3/00839 "Bukivna. Elitarna nekropola kultury komarowskiej nad Dniestrem" (2012-2015), realizowany w Instytucie Prahistorii UAM w Poznaniu

4. Projekt Narodowego Programu Rozwoju Humanistyki Nr 12H 12 0019 81 "Katalog cmentarzysk kurhanowych kultury komarowskiej w dorzeczu górnego Dniestru (dawne województwo stanisławowskie)" (2013-2016), realizowany w Instytucie Prahistorii UAM w Poznaniu (Zakład Prahistorii Polski) realizowany w Instytucie Prahistorii UAM w Poznaniu

5. Projekt Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego nr 02154/16/FPK/NID, Szczepidło. Osada metalurgów kultury mogiłowej nad Wartą, termin realizacji: 01.01.-31.12.2016

6. Projekt Narodowego Centrum Nauki nr 2015/17/B/HS3/00114, Migracje i pokrewieństwo w Europie Środkowo-Wschodniej w pierwszej połowie II tys. przed Chr., realizowany w Instytucie Archeologii UAM w Poznaniu (Zakład Prahistorii Europy Środkowo-Wschodniej), termin realizacji: 2016-2019

Wykonawca w projektach badawczych

1. Projekt Narodowego Centrum Nauki Nr 2011/01/M/HS3/02142 "Pogranicze biokulturowe Zachodu i Wschodu Europy na styku epok neolitu/eneolitu i brązu. Obszar zlewni Bałtyku jako strefa recepcji tradycji pontyjskich kultur wczesnobrązowych: 3200-1750 BC" (2011-2014) realizowany w Instytucie Prahistorii UAM w Poznaniu

2. Projekt Narodowego Programu Rozwoju Humanistyki Nr 11H 11 018680 pt. THE PAST SOCIETIES. Polish lands from the first evidence of human presence to the Early Middle Ages (2012-2017) realizowany w Instytucie Archeologii i Etnologii PAN, Warszawa

3. Projekt Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego nr (Dziedzictwo kulturowe Ochrona zabytków archeologicznych) Birytualne cmentarzysko ludności kultury mogiłowej w Górzycy nad środkową Odrą. Studia interdyscyplinarne(nr 05152/15), termin: 2015-2016

4. Projekt Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego nr (Dziedzictwo kulturowe Ochrona zabytków archeologicznych) 02148/16/FPK/NID, Janowice 2 – publikacja unikatowych źródeł neolitycznych ze wschodnich Kujaw, termin: 2016

5. Projekt Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego nr (Dziedzictwo kulturowe Ochrona zabytków archeologicznych) 667/16/FPK/NID, Biały Potok – publikacja materiałów z badań Józefa Kostrzewskiego,  termin: 2016

Kierowanie zespołami badawczymi realizującymi projekty finansowane w drodze konkursów krajowych i zagranicznych

a) kierowanie zespołem badawczym (kierownik projektu) realizującym projekt Narodowego Centrum Nauki nr 2011/03/B/HS3/00839 „Bukivna. Elitarna nekropola kultury komarowskiej nad Dniestrem” (2012-2015) realizowany w Instytucie Prahistorii UAM w Poznaniu (Zakład Prahistorii Polski, obecnie Zakład Prahistorii Europy Środkowo-Wschodniej). W jego skład wchodziło kilkunastu naukowców, doktorantów i studentów z Instytutu Prahistorii Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Instytutu Archeologii Narodowej Akademii Nauk Ukrainy w Kijowej oraz Katedry Archeologii i Etnologii Narodowego Przykarpackiego Uniwersytetu im. Vasyla Stefanika w Ivano-Frankivsku na Ukrainie. Członkowie zespołu mieli formalne umocowanie w projekcie jako wykonawcy. Wcześniej zawarto oficjalne umowy bilateralne z obiema instytucjami zagranicznymi (UAM w Poznaniu – NAN Ukrainy w Kijowie, UAM – NPUVS w Ivano-Frankivsku).

Zespół prowadził badania wykopaliskowe i nieinwazyjne (m.in. z użyciem technologii GIS, skaningu naziemnego i fotogrametrii z dronów). W efekcie czteroletnich badań jednego z najbardziej spektakularnych cmentarzysk kurhanowych kultury komarowskiej w Bukivnej na Ukrainie dokonano kompleksowej charakterystyki bioarcheologicznej i interpretacji społeczno-kulturowej nekropoli z II tys. przed Chr. Realizowane prace: (a) wykonano prospekcję geomagnetyczną kurhanów na cmentarzysku, (b) rozpoznano wykopaliskowo sześć kurhanów, (c) pobrano do analizy profile palinologiczne z torfowisk w otoczeniu stanowiska, (d) wykonano opracowanie technoarcheologiczne materiału zabytkowego z rozpoznanych wykopaliskowo kurhanów, (e) wykonano analizy radiowęglowe, (e) wykonano cyfrowe mapy wysokościowe cmentarzyska i poszczególnych kurhanów, (f) wykonano analizy paleopedologiczne, geomorfologiczne, paleobotaniczne, chemiczne, dendrologiczne, dendrochronologiczne, geochemiczne, molekulane. Najważniejsze osiągnięcie: (a) dokonano analizy organizacji przestrzennej nekropoli, (b) ustalono chronologię udokumentowanych grup kurhanowych i wybranych obiektów, (c) zrekonstruowano dynamikę rozwoju cmentarzyska, (d) zrekonstruowano budowę i sposób wznoszenia kopców, (e), wykonano analizę kontekstu paleośrodowiskowego nekropoli (dolina Dniestru) oraz opracowania źródeł przyrodniczych pozyskanych w trakcie prospekcji terenowych. Wykorzystanie wyników: monografia w trakcie realizacji (publikacja 2018 w serii Archaeologia Bimaris), opublikowane artykuły, (m.in.. z listy "A", "B" i "C" MNiSW) prezentacje i postery na konferencjach zagranicznych i krajowych, wykłady zamawiane.

b) kierowanie zespołem badawczym (kierownik projektu) „Ekspedycja górnodniestrzańska Instytutu Prahistorii/obecnie Archeologii UAM” w ramach projektu Narodowego Programu Rozwoju Humanistyki nr 12H 12 0019 81 „Katalog cmentarzysk kurhanowych kultury komarowskiej w dorzeczu górnego Dniestru (dawne województwo stanisławowskie)” realizowany w Instytucie Prahistorii/Archeologii UAM w Poznaniu (Zakład Prahistorii Europy Środkowo-Wschodniej) termin: 2013-2016) – kierownik projektu. W jego skład wchodziło kilkunastu naukowców, doktorantów i studentów z Instytutu Prahistorii Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Instytutu Archeologii Narodowej Akademii Nauk Ukrainy w Kijowej oraz Katedry Archeologii i Etnologii Narodowego Przykarpackiego Uniwersytetu im. Vasyla Stefanika w Ivano-Frankivsku na Ukrainie oraz Muzeum Historycznego we Lwowie. Członkowie zespołu mieli formalne umocowanie w projekcie jako wykonawcy. Wcześniej zawarto oficjalne umowy bilateralne z obiema instytucjami zagranicznymi (UAM w Poznaniu – NAN Ukrainy w Kijowie, UAM – NPUVS w Ivano-Frankivsku).

Zadania zespołu polegały na zebraniu wyników badań archiwalnych, wykonaniu nieinwazyjnych badań zarejestrowanych nekropoli kurhanowych (GIS, badania magnetometryczne), inwentaryzacja kurhanów, sporządzenie katalogu znanych z literatury przedmiotu nekropolii kurhanowych, wzniesionych w II tys. przed Chr. przez społeczności kultury komarowskiej – południowo-wschodniego odłamu kręgu trzcinieckiego – w dorzeczu górnego Dniestru. Realizowane prace: wykonano badania powierzchniowe i geomagnetyczne na cmentarzyskach kultury komarowskiej, sporządzono cyfrowe plany wysokościowe kurhanów, zebrano dane archiwalne, wykonano rysunki i zdjęcia materiału zabytkowego. Najważniejsze osiągnięcia: zrekonstruowano układ przestrzenny cmentarzysk oraz rozmieszczenie obiektów wziemnych w ramach nasypów. Wykorzystanie wyników: prezentacja wyników na konferencjach międzynarodowych (referaty i postery), wykład zamawiany, opublikowano monografie w języku angielskim oraz dwa e-booki w języku polskim i ukraińskim oraz artykuł do czasopisma z listy "A" , "B" i "C" MNiSW.

c) kierownie międzynarodowym zespołem badawczym realizującym zadania projektu NCN 2015/17/B/HS3/00114 „Migracje i pokrewieństwo w Europie Środkowo-Wschodniej w pierwszej połowie II tys. przed Chr.” W projekcie znajdują się naukowcy i doktoranci z Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu oraz instytucji kooperujących ze Szwecji i Republiki Federalnej Niemiec. Celem jest weryfikacja/falsyfikacja dwóch hipotez: zagadnienia migracji ludności kręgu trzcinieckiego w pierwszej połowie II tys. BC ze strefy nizinnej Europy Środkowo-Wschodniej na południe, w strefę wyżynną oraz hipotezy uznającej, że zasadniczym czynnikiem generującym powstanie, kształt i reguły agregacji „trzcinieckich” struktur społecznych było pokrewieństwo (w rozumieniu społecznym i biologicznym). Realizowane prace: wykonanie analiz z zakresu archaeological sciences (antropologia fizyczna, genetyka, geochemia izotopowa, 14C, statystyka). Wykorzystanie wyników: konferencje naukowe (zagraniczne) i publikacja artykułów w czasopismach z listy "A" MNiSW. Grant .w realizacji

Stypendia

  • Stypendium Rządu Duńskiego i Konferencji Rektorów Wyższych Szkół Duńskich (Aarhus 2001, cztery miesiące)
  • Stypendium rządowe w Narodowej Akademii Nauk Ukrainy (Kijów, dwukrotnie - 2002, 2004, łącznie trzy miesiące)
  • Stypendium rządowe w Narodowej Akademii Nauk Białorusi (Mińsk 2005, dwa tygodnie).

Staże naukowe 

  • Instytut Ukrainoznawstwa im I. Krypjakiewicza Narodowej Akademii Nauk we Lwowie (2007)
  • Instytut Archeologii Narodowej Akademii Nauk Ukrainy w Kijowie (2010)
  • Römisch-Germanische Kommission des Deutschen Archäologischen Instituts, Frankfurt am Main (2012)
  • Instytut Ukrainoznawstwa im I. Krypjakiewicza Narodowej Akademii Nauk we Lwowie (2014)
  • Instytut Archeologii Narodowej Akademii Nauk Ukrainy, Kijów, Ukraina (2015)

Badania terenowe w Polsce (1988-2011) na kilkudziesięciu stanowiskach archeologicznych

Badania terenowe na Ukrainie (2009-2016)

Badania terenowe (wykopaliskowe) – Bukówna, Ukraina, 01.-31.07. 2010

Badania terenowe (wykopaliskowe) – Bukówna, Ukraina, 01.10-08.10.2011

Badania terenowe (wykopaliskowe) – Bukówna, Ukraina, 01.08.-31.08.2012

Badania terenowe – Bukówna, Ukraina, 20.04.-30.04.2013 – badania powierzchniowe i nieinwazyjne

Badania terenowe – Bukówna, Ukraina, 21.07.-31.08.2013 – badania wykopaliskowe i nieinwazyjne, badania powierzchniowe

Badania terenowe – Bukówna, Ukraina, maj 2014 – badania powierzchniowe i nieinwazyjne

Badania terenowe – Bukówna, Ukraina, 20.07.-20.08.2014 – badania wykopaliskowe i nieinwazyjne, badania powierzchniowe

Badania terenowe –  Ukraina, 03.11-14.11.2014 – badania powierzchniowe i nieinwazyjne

Badania terenowe – kwiecień 2015, dorzecze górnego Dniestru, Ukraina – badania powierzchniowe i nieinwazyjne

Badania terenowe – Ukraina, 04.11-15.11.2015 – badania powierzchniowe i nieinwazyjne (naziemny skaning laserowy)

Badania terenowe – Bukówna, Ukraina, 11.03-20.03.2016 – badania powierzchniowe i nieinwazyjne

Członkostwo w redakcjach naukowych 

Archaeologia Bimaris/Poznań (redaktor)
Materiały Archeologiczne/Kraków (członek redakcji)
Baltic-Pontic Studies/Poznań (członek redakcji)

Wykłady na zaproszenie

  • Instytut Archeologii Narodowej Akademii Nauk Ukrainy w Kijowie: "Chronologia radiowęglowa kręgu trzcinieckiego w Polsce" (2004)
  • Instytut Archeologii Narodowej Akademii Nauk Białorusi w Mińsku "Kontakty interkulturowe niżowych społeczności zachodnio- i wschodniotrzcinieckich" (2005)
  • Komisja Archeologiczna PAN Odddział w Krakowie "Osady i cmentarzyska trzcinieckiego kręgu kulturowego w Polesiu, stan. 1, woj. łódzkie" (2011)
  • Muzeum Archeologiczne w Poznaniu: "Kurhany z epoki brązu nad Dniestrem", Poznań, 13.03.2013
  • Instytut Archeologii Uniwersytetu Rzeszowskiego:  "Bukivna - elitarna nekropola kurhanowa z epoki brązu nad Dniestrem", Rzeszów 25.01.2014
  • Komisja Prehistorii Karpat Polskiej Akademii Umiejętności - Cmentarzysko kurhanowe w Bukównej na Podkarpaciu Ukraińskim, Kraków 17.02.2014
  • Komisja Prehistorii Karpat Polskiej Akademii Umiejętności, P. Makarowicz, Kurhany z początku epoki brązu w miejscowości Bukówna na Wschodnim Podkarpaciu,Kraków,08.03.2016
  • Muzeum Archeologiczne w Poznaniu, P. Makarowicz, Bukivna – elitarna nekropola kultury komarowskiej nad Dniestrem. Polsko-ukraiński projekt badawczy, Poznań, 01.06.2016
    Muzeum Archeologiczne w Poznaniu, M. Szmyt, P. Makarowicz T. Tkaczuk, A. Pelisiak, A. Diachenko, J. Koszałka, D. Makowiecki, M. Winiarska-Kabacińska, Biały Potok na Podolu. Stare badania w nowym świetle, 14.12.2016

Promotorstwo prac licencjackich, magisterskich (siedmiu wypromowanych magistrów); 2. miejsce dla mgra Jana Romaniszyna w trzeciej edycji konkursu na "Najlepszą pracę magisterską z archeologii obronioną w Polsce w 2013 roku". Praca pt:."Obrzędowość pogrzebowa społeczności kultury komarowskiej w dorzeczu górnego Dniestru i Seretu");

prac doktorskich
Marcina Maciejewski "Depozyty przedmiotów metalowych w kontekście sieci osadniczej na Pobrzeżu i Pojezierzach Południowobałtyckich (późna epoka brazu - wczesna epoka żelaza)", 2014
Jan Romaniszyn "Rytuał pogrzebowy społeczności kultury komarowskiej" (2018)

Doktoraty w realizacji:

Rafał Skrzyniecki  „Rola wojownika w społecznościach Europy Środkowej w III tys. BC na przykładzie kultur ceramiki sznurowej i pucharów dzwonowatych”
Robert Staniuk "Tradition and Practice – Study on Pottery, Chronology and Social Dynamics of the Hungarian Bronze Age”, doktorat realizowany w Christian-Albrechts Universität w Kilonii (2nd Supervisor)

Doświadczenie dydaktyczne (zajęcia prowadzone na UAM w Poznaniu)

Ćwiczenia

Techniki pracy naukowej w archeologii
Archeologia powszechna część III. Eneolit i wczesna epoka brązu

Konwersatorium 

Archeologia powszechna część III. Eneolit i wczesna epoka brązu

Wykłady

Europa we wczesnej epoce brązu (fakultatywny, prowadzony przez trzy lata) 
Węzłowe problemy archeologii w Europie Środkowej - wczesny brąz (2011) 
Wspólnota pogranicza biokulturowego Wschodu i Zachodu Europy w II tys. BC 
Wczesnobrązowa Europa od Atlantyku po stepy czarnomorsko-kaspijskie

Seminaria licencjackie, magisterskie i doktorskie

Udział w komitetach redakcyjnych

  • Sekretarz-koordynator serii "Archeologia Bimaris", Poznań
  • Członek redakcji czasopisma "Materiały Archeologiczne", Kraków

Recenzent w czasopismach

  • Analecta Archaeologica Ressoviensia, Rzeszów
  • Fontes Archaeologici Posnanienses, Poznań
  • Materiały i Sprawozdania Rzeszowskiego Ośrodka Archeologicznego, Rzeszów
  • Recherches Archéologiques Nouvelles, Kraków
  • Studia i materiały do badań nad neolitem i wczesną epoką brązu na Mazowszu i Podlasiu, Warszawa
  • Acta Universitatis Nicolai Copernici, Toruń

Recenzent Narodowego Centrum Nauki
Recenzent Netherlands Organisation for Scientific Research

Recenzent prac  habilitacyjnych:

Recenzent dorobku habilitacyjnego dr Haliny Taras "Społeczeństwa pogranicza zlewni Bałtyku i Morza Czarnego w II tys. BC" (2014) 
Recenzent dorobku habilitacyjnego dra Dariusza Manasterskiego "Fenomen Pucharów Dzwonowatych w przemianach kulturowych społeczności paraneolitycznych rubieży Nizin Środkowo- i Wschodnioeuropejskich na przełomie naolitu i epoki brązu w swietle ceramiki naczyniowej" (2017)

Recenzent prac doktorskich:

Mgr Sylwii Domaradzkiej „Paraneolit dorzecza Bugu i Narwi”(2014)
Mgra Mariusza Kowalewskiego "Wytwórczość krzemieniarska społeczności „trzcinieckiego kręgu kulturowego” na Niżu Polskim (2016)

Członkostwo w towarzystwach naukowych

  • European Association of Archaeologists
  • Association Archeologie et gobelets
  • Komisja Schyłku Neolitu i Poc drzątków Epoki Brązu Komitetu Nauk Pra- i Protohistorycznych PAN - sekretarz (2009-2011)
  • Poznańskie Towarzystwo Prehistoryczne
  • Komisja Archeologiczna Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk
  • Komisja Archeologiczna Polskiej Akademii Nauk/O Poznań
  • Stowarzyszenie Archeologii Środowiskowej (SAS)

Otrzymane nagrody


Nagroda JM Rektora UAM za osiągnięcia naukowo-dydaktyczne 1° (2011) 
Dwie nagrody JM Rektora UAM za osiągnięcia naukowo-dydaktyczne 2° (1998, 2000)
Nagroda JM Rektora UAM za osiągnięcia naukowo-dydaktyczne 3° (2012)
Nagroda JM Rektora UAM za osiągnięcia naukowo-dydaktyczne 3° (2017)
Nagroda Kapituły Włocławskiego Towarzystwa Naukowego za najlepszą pracę doktorską dotyczącą regionu Kujaw i ziemi dobrzyńskiej (1998).

Udział w konferencjach i organizacja konferencji

Lista publikacji