Ceramika - główne źródło do poznania przemian kulturowych w środkowoeuropejskim Barbaricum
III Międzynarodowe warsztaty archeologiczne
Poznań, 27-29 września 2017
Organizatorzy:
Instytut Prahistorii Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Institut für Prähistorische Archäologie Freie Universität Berlin
Zespół badań nad schyłkiem starożytności Komitetu Nauk Pra- i Protohistorycznych PAN
Zakład Chemii Analitycznej UAM w Poznaniu
Centrum Archeologiczne Fundacji UAM w Poznaniu
EXC TOPOI Berlin
SUBJECT IMPLEMENTED UNDER THE PROJECT OF NATIONAL SCIENCE CENTRE, POLAND NO. 2014/15/B/HS3/02279
Materiał ceramiczny stanowi najpowszechniejsze źródło odkrywane w przestrzeni stanowisk archeologicznych. Nie dziwi zatem fakt, iż to właśnie ceramika stała się jednym z głównych indykatorów, wyznaczających jednostki taksonomiczne, jakimi są kultury archeologiczne. Ogląd formalny, technologiczny oraz stylistyczny pozostałości po naczyniach ceramicznych, stanowi zwyczajowo podstawę dla tworzenia ustaleń tak kulturowych, jak również chronologicznych. Pewne podobieństwa wynikające z przyjęcia zbliżonej, acz nie zawsze takiej samej technologii wytwarzania naczyń, powodują jednak istotne problemy w dokładnej klasyfikacji tychże źródeł. Pojawia się zatem wątpliwość, czy i na ile ów klasyczny
model postępowania ze źródłem ceramicznym jest wystarczający? Z jaką dokładnością istotnie określa nam wyznaczane na jego podstawie taksomy? Między innymi na te pytania chcielibyśmy spróbować znaleźć odpowiedź w trakcie planowanego spotkania. Zamierzamy przyjrzeć się różnym sposobom opisu i klasyfikacji ceramiki - w szczególności tym, które wynikają z zastosowania nowoczesnych metod badawczych, będących efektem nieustannie rozwijającej się współpracy archeologii z naukami ścisłymi. Chcielibyśmy, by przedstawiciele tych dyscyplin naukowych byli poza archeologami istotną grupą uczestników naszego spotkania.
Planowane trzecie już warsztaty ceramiczne, mają zatem pozwolić na swobodną dyskusję nie tylko nad problemem kulturowo-chronologicznej identyfikacji ceramiki naczyniowej obecnej w epoce żelaza w Europie Środkowej, ale także jej konkretnego wykorzystania, możliwego znaczenia tak poznania ekonomiki, jak i struktury ówczesnych społeczeństw. Dyskutując na żywo materiał ceramiczny, chcielibyśmy odpowiedzieć na pytanie, jakie metody badawcze w najpełniejszy sposób eksponują te jego cechy, które mogłyby zostać uznane za niezależne czynniki definiujące odmienności, mogące stać się podstawą dla weryfikacji stosowanych aktualnie podziałów kulturowo-chronologicznych społeczności środkowoeuropejskiego Barbaricum. Dyskusja prowadzona w oparciu o materiał empiryczny, powinna dać szansę uzyskać konstruktywną krytykę źródeł, w sposób praktyczny falsyfikując prezentowane założenia badawcze. Chcielibyśmy na tej podstawie podjąć próbę wypracowania nowoczesnego sposobu opracowania ceramiki naczyniowej, uwzględniającego interdyscyplinarne studia nad środkowoeuropejskim garncarstwem ostatnich wieków starej i pierwszych wieków nowej ery.
Zapraszając do Poznania ponownie zachęcamy do przywiezienia materiału zabytkowego ilustrującego Państwa wystąpienia, by nasza dyskusja także i teraz przybrała właściwy warsztatom, praktyczny wymiar.